Chi tiết bài viết

Vi khuẩn lactic là gì? Đặc điểm và tác dụng của vi khuẩn Lactic

23/03/2024

Vi khuẩn Lactic thuộc nhóm vi sinh vật vi khuẩn có lợi, các lợi khuẩn này không chỉ tác động đến nhiều sức khỏe con người mà còn ứng dụng nhiều trong các sản phẩm/chế phẩm khác nhau. Vậy, các đặc điểm của vi khuẩn lactic như thế nào? Cụ thể có những ứng dụng nào? Hãy cùng đọc bài dưới đây của Life Hub để được giải đáp hết những thắc mắc ngay nhé! 

Tìm hiểu về vi khuẩn lactic là gì?

 

Vi khuẩn lactic là gì?

Vi khuẩn lactic là gì?

 

Vi khuẩn lactic hay còn được gọi là Lactic Acid Bacteria. Đây là một nhóm vi khuẩn thuộc họ Lactobacillaceae, chúng được gọi là "lactic" do khả năng sản xuất axit lactic trong quá trình lên men.

Về hình dạng, vi khuẩn lactic thuộc gram dương, hình que hoặc hình cầu, không di động, không sinh bào tử. Vi khuẩn lactic dinh dưỡng theo kiểu thu nhận năng lượng qua quá trình lên men carbohydrate và tạo ra acid lactic.

Vi khuẩn này thường được tìm thấy trong các sản phẩm lên men như sữa chua, sữa chua lên men, trà Kombucha, kefir, và các sản phẩm có chứa lúa mạch lên men. 

>> Xem thêm: Uống probiotic lúc nào hấp thu tốt nhất?

 

Đặc điểm vi khuẩn axit lactic như thế nào? 

Đặc điểm chính của vi khuẩn axit lactic là chúng có khả năng sản xuất axit lactic trong quá trình lên men. Ngoài ra, chúng còn mang các đặc điểm khác về: 

  • Nhu cầu dinh dưỡng: Vi khuẩn axit lactic không có khả năng tự sản xuất một số chất cần thiết để sống sót và phát triển. Vì vậy, chúng phụ thuộc vào nguồn cung cấp từ môi trường xung quanh, như sữa, các sản phẩm lên men, thực vật hay đường ruột của người và động vật.
  • Sản xuất axit lactic: Vi khuẩn axit lactic có khả năng chuyển đổi đường thành axit lactic thông qua quá trình lên men. Axit lactic là một sản phẩm chính trong quá trình này và giúp tạo ra vị chua trong các sản phẩm lên men như sữa chua và kefir.
  • Nơi sống và phát triển: Vi khuẩn axit lactic có thể được tìm thấy chủ yếu trong sữa, các sản phẩm từ sữa, thực vật lên men hoặc đang phân hủy, cũng như trong đường ruột của người và động vật.
  • Hình dạng và chi vi khuẩn: 

    • Có khoảng 20 chi vi khuẩn axit lactic được biết đến. Tuy nhiên, xét về các hình dáng các chi sẽ được xếp vào thành 5 giống bao gồm: Lactobacillus, Pediococcus, Streptococcus, Leuconostoc và Bifidobacterium. 

    • Mỗi chi có các đặc điểm hình dạng và chức năng riêng biệt.

  • Cơ chế lên men: Vi khuẩn axit lactic có thể lên men theo hai cơ chế chính là lên men đồng hình và lên men dị hình, phụ thuộc vào các loại enzyme nội bào của chúng.

 

Lợi khuẩn Lactobacillus là một trong những loại giống của vi khuẩn lactic

Lợi khuẩn Lactobacillus là một trong những loại giống của vi khuẩn lactic

 

Môi trường sinh trưởng của vi khuẩn Lactic

Môi trường sinh trưởng thích hợp của hầu hết các các chi vi khuẩn lactic ưa sống môi trường acid, phát triển tốt ở pH từ 3,5 đến 6,5. Trong đó, đa số các loài trong nhóm vi khuẩn lactic phát triển mạnh mẽ trong môi trường có pH từ 6 đến 7. 

Tuy nhiên, vẫn có một số loài như Oenococcus oeni và nhiều Lactobacillus. Các loại này có ưu điểm trong môi trường acid và có khả năng chịu đựng pH thấp hơn rất nhiều. Không những vậy, các vi khuẩn có thể chịu được nhiệt độ cao, một số chủng có thể sống sót ở nhiệt độ 60°C trong 30 phút.

Quá trình lên men

Điều kiện:

  • Không có oxy (yếm khí)

  • Nhiệt độ thích hợp (20-40°C)

  • Độ chua thích hợp (pH 5.5-6.5)

  • Có đủ đường

Quá trình lên men:

  • Vi khuẩn lactic sản xuất axit lactic từ các nguồn carbon như đường, lactose, hoặc các chất béo.

  • Quá trình này thường diễn ra trong môi trường anaerobic, tức là môi trường thiếu oxy, nhưng một số loại vi khuẩn lactic cũng có thể hoạt động dưới môi trường có oxi.

  • Axit lactic được sản xuất làm giảm độ pH của môi trường, tạo điều kiện không thích hợp cho sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh và tạo ra vị chua trong sản phẩm.

  • Các loại vi khuẩn lactic có thể có các quá trình lên men khác nhau như lên men đồng hình và lên men dị hình, tùy thuộc vào hệ enzyme nội bào của chúng.

Ứng dụng của các vi khuẩn lactic 

Vi khuẩn axit lactic tham gia vào sản xuất thực phẩm 

  • Lên men sữa chua: Vi khuẩn axit lactic tham gia vào quá trình lên men sữa chua, biến đổi lactose trong sữa thành axit lactic, tạo ra vị chua và cải thiện độ bền của sản phẩm. Sản phẩm cuối cùng, sữa chua, là một nguồn cung cấp probiotics, có lợi cho hệ tiêu hóa.

  • Lên men đồ chua: Vi khuẩn axit lactic cũng được sử dụng trong quá trình lên men đồ chua như kimchi, choucroute, pickles, và cải củ lên men khác. Trong quá trình này, chúng tạo ra một môi trường axit và làm tăng giá trị dinh dưỡng, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hại và tạo ra vị đặc trưng của sản phẩm.

  • Chế biến thực phẩm: Vi khuẩn axit lactic cũng được sử dụng trong quá trình chế biến thực phẩm như phô mai và sữa chua lên men. Trong các sản phẩm này, chúng giúp cải thiện hương vị, kết cấu và độ bền.

  • Bảo quản thực phẩm: Sản phẩm từ vi khuẩn axit lactic, như sữa chua và kimchi, có thể được sử dụng để bảo quản thực phẩm khác. Ví dụ, việc thêm sữa chua vào các món nấu ăn có thể giúp kéo dài tuổi thọ của thực phẩm và tăng cường giá trị dinh dưỡng.

Ngoài ra, các vi khuẩn axit lactic tham gia vào quá trình cộng sinh giữa các thành phần khác để tạo ra các thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng. Ví dụ: Trà Kombucha là ứng dụng của Vi khuẩn lactic trong sản xuất thực phẩm. Quá trình lên men trà Kombucha dựa trên sự cộng sinh giữa nấm men (yeast) và vi khuẩn lactic.

 

Trà Kombucha là ứng dụng của Vi khuẩn lactic dựa trên sự cộng sinh giữa nấm men (yeast) và vi khuẩn lactic

Trà Kombucha là ứng dụng của Vi khuẩn lactic dựa trên sự cộng sinh giữa nấm men (yeast) và vi khuẩn lactic

 

Tham gia sản xuất chế phẩm hỗ trợ sức khỏe

Vi khuẩn lactic đã được chứng minh là có nhiều lợi ích cho sức khỏe con người, vì vậy chúng được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm chế biến hỗ trợ sức khỏe. 

  • Bổ sung các lợi khuẩn Probiotics: 

    • Vi khuẩn lactic là thành phần chính trong các sản phẩm men vi sinh probiotics. Probiotics là các vi khuẩn sống có lợi cho sức khỏe, chúng có khả năng cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột và cải thiện hệ tiêu hóa. 

    • Các sản phẩm probiotics thường chứa các loại vi khuẩn như Lactobacillus và Bifidobacterium, có thể được tiêu thụ dưới dạng viên nang, sữa chua lên men, hoặc bổ sung khác.

  • Hỗ trợ hệ tiêu hóa: Vi khuẩn lactic giúp cân bằng vi sinh vật đường ruột và tạo ra môi trường ổn định trong ruột. Bổ sung các vi khuẩn lactic có thể giúp giảm triệu chứng của các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón và rối loạn tiêu hóa khác.

  • Hỗ trợ miễn dịch: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng vi khuẩn lactic có thể hỗ trợ hệ miễn dịch bằng cách kích thích sản xuất các kháng thể và tăng cường hoạt động của tế bào miễn dịch. 

  • Hỗ trợ hệ tiêu hóa sau sử dụng kháng sinh: Vi khuẩn lactic có thể được sử dụng để phục hồi hệ vi sinh vật đường ruột sau khi sử dụng kháng sinh. Kháng sinh thường tiêu diệt không chỉ vi khuẩn gây bệnh mà còn làm giảm số lượng vi khuẩn có lợi trong ruột, dẫn đến các vấn đề tiêu hóa. Việc sử dụng probiotics sau kháng sinh có thể giúp phục hồi cân bằng vi sinh vật và hệ tiêu hóa.

  • Hỗ trợ sức khỏe phụ nữ: 

    • Các sản phẩm chứa vi khuẩn lactic có thể được sử dụng để hỗ trợ sức khỏe phụ nữ. Đặc biệt theo nghiên cứu bổ sung vi khuẩn lactobacillus plantarum chủng ATG-K2, ATG-K6 và ATG-K8 sẽ chống lại vi khuẩn có hại Candida albicans và Gardnerella vagis. Đây là 2 vi khuẩn thường gặp gây các bệnh về âm đạo tái đi tái lại ở phụ nữ. 

    • Ngoài ra, bổ sung vi khuẩn lactic sẽ cải thiện sức khỏe phụ nữ sau khi sinh, giảm triệu chứng của viêm nhiễm âm đạo và hỗ trợ sức khỏe phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh nhờ các Lactobacillus âm đạo khác.

 

Woman Probiotic - Sản phẩm chứa vi khuẩn axit lactic hỗ trợ sức khỏe phụ nữ 

Woman Probiotic - Sản phẩm chứa vi khuẩn axit lactic hỗ trợ sức khỏe phụ nữ 

 

>> Chi tiết sản phẩm: 

https://lifehubvietnam.com/thuc-pham-bo-sung-woman-probiotics

 

Ứng dụng vào cuộc sống

Ngoài sử dụng các vi khuẩn lactic để bào chế các chế phẩm sức khỏe, sản xuất thực phẩm thì vi khuẩn axit lactic tham gia nhiều vào các ứng dụng khác như: 

  • Sản xuất phân bón sinh học: Vi khuẩn lactic được sử dụng để sản xuất phân bón sinh học, giúp cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng và cải thiện chất lượng đất.

  • Bảo quản thức ăn chăn nuôi: Vi khuẩn lactic được sử dụng để bảo quản thức ăn chăn nuôi, giúp giảm thiểu lãng phí và cải thiện chất lượng thức ăn.

  • Sản xuất bioplastic: Vi khuẩn lactic được sử dụng để sản xuất bioplastic, một loại nhựa sinh học thân thiện với môi trường.

Hy vọng với những thông tin trên đã giúp bạn có thể giải đáp hết những thắc mắc về “Vi khuẩn lactic là gì? Vi khuẩn lactic có hình thức dinh dưỡng là gì? Đặc điểm và tác dụng của vi khuẩn Lactic? Nếu bạn đang gặp các thắc mắc hoặc cần tư vấn thêm các sản phẩm chăm sóc sức khỏe có chứa men vi sinh probiotic thì có thể tham khảo các dòng sản phẩm Health Care hoặc Collagen chứa probiotic của Life Hub. Mọi thắc mắc có thể liên hệ với chúng tôi theo các thông tin dưới đây để được tư vấn ngay nhé! 

THÔNG TIN LIÊN HỆ: 

Viết bình luận
hotline
Liên hệ qua Zalo
Liên hệ qua Facebook